Ephémère Margeride

Blagues

 

   La sa de la terro...

Jiousè éro moubès coumo la galo. Jïamaï countèn, toujiours ènfurégna, méchion, jiaguous... Tustabo les éfons, picabo sa fènno... Ena bèstio!

Mourigué shubitamèn.

Lou jiour dé l'èntéramèn, lou cura moustrè la caïsso et diguè:

- Aqui abè èn omé qu'éro la sa dé la tèrro.Toujiours prèsté a rondré serbisé, bous ourio bila sa chamiso! Déboua qué sé sario coupa èn quatré pré ses éfons et pré sa pélio dé fènno, toujiours countèn...

La biouso qu'éro én paou shimplo sé lébo et li créïdo:

- En d'ès Jiousè? Dé qu'abè fa dé moun homé? 

 

L'auto

 

Lou filia dé Baptisto o chienjia soun auto et i o bila la bièlio. Mais Baptisto n'ès pas mèstrè. Arribo dabon èn ousta, sacoun las bachos. S'arrèsto et créïdo :

Bous monco pas èna bacho negro ?

Noun pas.

En chiabal, en'égo négro ?

Pas maï...

En chi négré ?

Et nou.

Moun Diou ! Ourèï escrasa lou cura !

 

 

Moun Diou!

   Pièrrè o beü èn cop dé trop. Tourno a soun ousta kan li prèn èn ibéjio terriblo dé pissa. Baï pissa couontré la paré d'èn ousta quand èntèn éna fénèstro sé durbi. Lébo la testo, couos la souoré di cura. S 'éscoun les éls amé sas mos et créïdo : « Moun Diou ! Moun Diou ! » Alors Pièrrè : « Ajia pas poou Céchilo, la téné ! »

 

 

Las souchissos di cura.

Très piliars qu'imaboun bièn dé fèstéjia blaguaboun soubré la placo dé Gandriou.

- Es Carnabal anèï. Sé anabion fa poou i moundé, béleou paguarion èn cop.

- Sé churio déguisa...

- En paou dé charbou soubré la féguro, la bestos boutados dé l'ibers, sarion léou déguisas.

- Ou chia asarta. Espéra mé éna ménuto, boou à l'ousta quèrè ticon.

Tourno amé éna hoto dé bendémiairé et én éfon.

- Dé qué bos fa d 'aquel drolé ?

- Sé baï èscoundré din la hoto, anarèi sous la jiaséno én soun pènjias lès souchissos, Baptisto tuaro la lumièro, alors amé aquelés chizels couparo douos ou très ficèlos. Anèn manjia dé souchissos !

Lou prémio ousta, baï bièn. Buboun èn cop et s'èn bon countèns.

- Con n'as ? faï lou bendémiairé i gamin.

- Dous.

- As bièn trabalia. Escoun-té bitamèn.

I ségoun ousta tout sé tourno bièn passa.

- Con n'as aïaro ?

- Dous dé maï.

Arribas a la curo, la bièlio atubabo soun fio. Prèn poou et prèn a co d'èstélo aquèl qué pourtabo la hoto. L'atré sé pléjio èn dous ton lou co i jinoul és rété, lou gamin qu'anabo coupa la ficélo sé béî toumba, sé bo téné i souchissou, lou listèl péto ét tout aquo dabalo i mitan dé la cuijino.

Lou drolé sé lèbo et prèn la pouorto, noustès très piliars lou sègoun.

- Ana béiré qu'éroun bénus nous rouba dé souchissos, faï la bièlio i cura. Hérousamèn lou listèl o pas ténu. Ka sa sé mé n'on pas émpourta... N'y abio quinzé.

Et dé counta sès souchissos : - un, dous, très...

Pèï tourno coumensa : - un, dous

- Béléou as bira carto ? li damondo lou cura. Lès bas counta con dé cos ?

Et guélo dé raspouondré :

- Coumpréné pas dé qué z'és aquélo diablario , m'ana pas créiré : né trobé quatré dé trop !

 

 

Les saucissons du curé.

Trois jeunes qui aimaient bien faire la fête discutaient sur la place de Grandrieu.

- C'est Carnaval aujourd'hui. Si on allait faire peur aux gens peut-être ils nous paieraient un coup.

- Il faudrait se déguiser...

- Un peu de charbon sur la figure, les vestes mises à l’envers, on serait vite déguisés.

- Il faut essayer. Attendez moi une minute je vais à la maison chercher quelque chose.

Il revient avec une hotte de vendangeur et un enfant.

- Qu'est ce que tu veux faire de ce gamin ?

- Il va se cacher dans la hotte, j'irai sous la poutre où sont pendus les saucissons, Baptiste éteindra la lumière, alors avec ces ciseaux le gamin coupera deux ou trois ficelles. On va manger du saucisson !

La première maison tout se passe bien. Ils boivent un coup et s'en vont contents.

- Combien tu en as ?

- Deux.

- Tu as bien travaillé. Cache-toi vite.

La seconde maison tout se passe de nouveau très bien.

- Combien tu en as maintenant ?

- Deux de plus.

Arrivés à la cure, la vieille allumait le feu. Elle a peur et prend à coups de bûche celui qui portait la hotte. L'autre se plie en deux tellement le coup était rude, le gamin qui allait couper la ficelle se voit tomber, il veut se tenir au saucisson, le liteau casse et tout tombe au milieu de la cuisine.

Le gamin se lève et prend la porte, nos trois jeunes le suivent.

- Vous allez voir qu'ils étaient venus nous voler des saucissons, dit la vieille au curé. Heureusement le liteau n'a pas tenu. Qui sait s'ils m'en ont pas emportés... Il y en avait quinze.

Et de compter ses saucissons : un, deux trois...

Puis elle recommence : un, deux

- Peut-être tu es devenue folle ? lui demande le curé. Tu vas les compter combien de fois ?

Et elle de répondre :

- Je ne comprends pas ce que c'est que cette diablerie, vous n'allez pas me croire : j 'en trouve quatre de trop !

 

 

En papé sour coumo èna bitcho...

 

- Mama, couo l'is, lou papé i tourno èntèndré !

En abré bé dé toumba soubré lou cubèr dé la gronjio et la mèro ès pas a préné amè dé pincetos !

- Dé qué barjiaquès ?

Et lou drolé, pu fouort tagamèn l'aouro bouffo :

- Disé qué lou papé i èntèn tourna. Can l'abré és toumba o di : achaba d'éntra !

 

Un papé sourd comme un pot...

 

- Maman, ça y est, le papé entend de nouveau!
Un arbre vient de tomber sur le toit de la grange et la mère n'est pas à prendre avec des pincettes!
- Qu'est-ce que tu racontes?
Et le gamin, plus fort tellement le vent souffle:
- Je dis que le papé entend de nouveau. Quand l'arbre est tombé il a crié d'entrer!

 

 

Lou chassaïré culouta...

 

Baptisto o manqua lou pouor. I o fa péta dous cos dé fujil maï l'o touchia mais ès parti.

  • - Coumo as fa toun couonté ? li damondo Pièrrè. Ero i jias et l'as manqua ?

  •  - Iou l'eï bis passa ! faï lou gamin qué sè désèmpeï lou mati. Sanguabo d'én'ourélio et éro gambèl d'éna patto.

  • - As tira tro naou i prémio cop et trop a l'ariès i ségoun... di Pièrrè.

  • - Noun pas ! faï Baptisto. Eï tira mès dous cos a la tèsto. Aquelo bestio bésés, sé grattabo l'ourélio amé sa patto...

 

Le culot.

 

Baptiste a manqué le cochon. Il lui a tiré deux coups de fusil, même qu'il l'a touché mais il est parti.
- Comment tu as fait ton compte ? lui demande Pierre. Il était au gite et tu l'as manqué?
- Je l'ai vu passer! fait le gamin qui les suit depuis le matin. Il saignait d'une oreille et boitait d'une patte!
- Tu as tiré trop haut au premier coup et trop derrière au second... dit Pierre.
- Oh que non! fait Baptiste. J'ai tiré me deux coups à la tête. Cette bête tu vois, elle se grattait l'oreille avec sa patte...

 

 

Lou dènié di culté.

 

 

Lou cura baï trouba Pièrrè, o pas pagua lou déniè di culté.

 - Béléou ou as èmbléda ?

 -  Noun pas, noun pas, Mouchu lou cura. Y èï bé pènsa mais habio pas pu lou soou.

 - Saï qué ?

 - Tiré lou diablé pré la couèto s'aouzé diré désèmpeï l'on passa. Mé pènsabé bendras lou pouor, lou pouor es creba. Eï pas cujia pagua la talio...

 - Toun fraïré té dèspanario pas ?

 - Pènsa bous. Sa fènno tè lou pouortofèlio et lou té barra.

 - Et ta souoré ?

 - Sabè bé qu'es roubiaco. A couo o parè, béléou èn pélio dé mouchadou...

 - Parlès pas maou dé ta souoré qu'es maridado amé lou Bouon Diou !

 - Justamèn Mouchu lou cura, li pènsè, aquèl déniè di culté, béleou lou pourria damanda a moun bèl fraïré ?

embléda: oublier - lou  pouor: le cochon - creba: crever - eï pas cujia pagua la talio: j'ai pas failli payer la taille (impôt) - lou pouortofèlio barra: le portefeuille fermé -  roubiaco: religieuse - paré: rien - béléou: peut-être - mouchadou: mouchoir

 

 

Lou tambour dé papio.

 

En omè sé préménabo dabon la cathédralo dé Mendé. Habio èn tambour dé papio penjia à l'espanlo et èna baguetto à cado mo. Anabo, bénio...

En jindarmo qué lou fintabo li damandé tout à m'en cop :

 - Dé qué fasè aqui am'aquel tambour ? Trouble à l'ordre public, tapage diurne ? Attenchiou moun gaillard ! Bous èï à l'èl.

 - Bous né fajia pas. Mé chui aproumetu dé né jiougua pas qué sé troubabé èn jindarmo entélijin.

 - Mé né foou pas. Bousté tambour es en papio, sé baï créba i prémio cop dé baguetto....

 - Ou sabé pas. Eï jiamai aü l'ouccajiou dé l'assajia.

 

èn tambour dé papio penjia à l'espanlo et èna baguetto à cado mo: un tambour de papier pendu à l'épaule et une baguette dans chaque main - finta: surveiller - bous èï a l'èl : je vous ai à l'oeil - bous né fajia pas: ne vous en faites pas - mé chui aproumétu: je me suis promis - Eï jiamai aü l'ouccajiou dé l'assajia: je n'ai jamais eu l'occasion de l'essayer

 

 

Lou cop dé fujil.

 

Baptisto o èna filio mais boudrio tabé èn garcou... Malérousamèn a l'oustal cou'o bo pas ou fa. La nèï, i lèï, n'ourion bé ibejio maï ou asartoun bé

mais pas mouyèn. Sa fènno o bo s'èscrima l'érecchiou bé pas. Pèi cou'o baï lou préné can dalio aou bé can laouro... Tabé on déchida amè sa

Louiso qué Baptisto fario sègrè lou fujil et qué tirario èn l'air can couo sario lou bouon moumèn.

 - Bèndras bitamèn.

Couo marcho bièn pèndèn dous mésés. Louiso èntèn èn cop de fujil, courré trouba Baptisto.

En mati moun Baptisto cerco sa fènno din lou bilatji.

 - As pas bis Louiso Touèno ?

 - Saï qué chi, dous cos. Es passado qu'anabo bèi les bouossès pèï ès tourna passado dé l'atré las. Et filabo !

 - Puto d'oubèrturo dé la chiasso ! faï Baptisto.

 

èn fujil : un fusil - ibejio : envie - asarta : essayer - s'escrima : s'échiner - dalia, loura : faucher, labourer - fario sègrè : ferait suivre - bitamen : vite -  as pas bis : tu n'as pas vu - saï qué chi : bien sûr que si - dous cos : deux fois - es tourna passado dé l'atré las : elle est de nouveau passée dans l'autre sens - et filabo : el elle filait

 

 

Lou diablè.

 

Baptisto abio trènt' ons can anè trouba lou cura.

- Dé qué t'arribo?

- Mè boou tira èn cop de fujil.

- Li pènsès pas! Anarios èn ènfer tou drèï!

- Aguacha-mè: eï pas qu'èn èl, èna foutra dé bouosso dèrriès l'échino, èna chiombo pu courto qué l'aoutro... couos pas èna bido!

- Té chia pria lou Bouon Diou.

- Y o bint' ons qué lou priè bousté Bouon Diou! Pré parè. Sé fou bé dé iou...

- Taïso-té! Sé parlès coumo couo di Bouon Diou, baï té i diablé!

Et Baptisto tourno a soun ousta et sé bouto a pria lou diablé.

Ena nèï lou diablé arribo.

- Dé qué mé bos?

- Bogué èstré coumo tout lou moundé.

- Dé qué li gagnarèï?

- Di moumèn dè ma mouor sarèï a bousté service.

- A couo sé pouo fa.

Moun diablé s'en baï et Baptisto passo sa nèï bloncho. S'ènduer èn paou soubré lou mati et can s'ibèlio, courré a la glaco.

Bèï èn brabè jun'omé, et nipa!

Sé pènso: té cha bitamèn té léba d'aqui, bon diré qu'as tua Baptisto.

Prèn lou prémio trèn pré Paris. Lou trèn diralio et can Baptisto raprèn counissenso a l'hespita, èn médéchi i explico qué marcharo pas pu.

Et moun Baptisto de roundina:

- Ah puto dé diablé! Abion fa èna pacho! Ah boulur!

Tout a m'èn co bèï lou diablé i pè dé soun lèï.

- Préqué m'abèdrè fa acouo! Eï pas pu mas chiombos! Ma bido saro piro qué dé dabos!

- T'éï pas racounichu.

 

ana trouba: aller trouver - aguacha: regarder - l'échino: le dos - éna chiombo: une jambe - la bido: la vie -  pré paré: pour rien - taïso-té: tais-toi - sé bouta: se mettre - dé qué mé bos: qu'est ce que tu me veux - a couo sé pouo fa: ça peut se faire - nipa: bien habillé - té cha bitamèn té léba d'aqui: il te faut vite partir d'ici - roundina: ronchonner - éna pacho: un marché - i pè dé soun lèï: au pied de son lit - dé dabos: avanr - t'èï pas racounichu: je t'ai pas reconnu

 

 

La loubo.

 

Lou pèro countabo qué soun gront' ounclé Baptisto abio capi d'apribada èn lou. N'é mancabo pas d'aquèl tèns d'aquel bestiaou. Rodo qué roudaras, fénigué pré né capita un i Ron dé l'Ouguo, èn pitouo qu'abio pas én mès et qué s'èstartagabo i souguèl. Sé saro doucamèn pré asarta dé l'atapa, èntèn èn bru, sé biro: la loubo! Acioguo nousté Baptisto couontré én pi. 
La babo li couguabo, las dèns li lujichion et la lènguo pènjiabo. Té baï déboura coumprèn Baptisto et sé bouto a pria. Ajuda mé moun Diou, ajuda mé! Entèn èna bouès li raspouondré: t'ajudarèi pas, as pas jiamaï esta catoulico! Mais chios batéjia, tabé farèï ticon pré tu, boou fa aquèl lou catoulico. Et Baptisto bèï la loubo s'aginoulia. Sé pènso chios souba can èntèn la bestio qué di: moun Diou bénissè aquèl rapas...

 

La loubo: la louve - abio capi: s'était mis en tête - rodo qué roudaras: à force de chercher - féniguè pré né capita un: il finit par en trouver un - s'estartagua: s'ébattre - asarta : essayer - aciougua: acculer - én pi: un pin - "la bave lui coulait, ses dents luisaient et sa langue pendait" - té baï déboura: elle va te dévorer - sé bouta: se mettre - ajuda: aider - batéjia: baptisé - farèi ticon pré tu: je ferai quelque chose pour toi -  souba: sauvé - èn rapas: un repas

 

 

Din lou mètro...

 

Julie et sa souoré bon a Paris a m'en mariachi. Cha prène lou métro. Cou'os bounda et soun sarrados coumo dé sardinos dinc'éna bouèto. Julie, c'o pas frèï ès èls, damondo a sa souoré:

-Lou bésés tu lou typé darriès ïou?

- Oï.

- Marco bièn?

- Heu... Es jioubé.

- Té damondé pas s'ès jioubé! Té damondé sé marco bièn. Ou sèntè qu'ès jioubé!

 

 

Souoré: soeur - èna bouèto: un boite - c'o pas frèï ès èls: qui n'a pas froid aux yeux - lou bésés: tu le vois - marca bièn: être beau - jioubé: jeune - ou sèntè: je le sens

 

 

Lou souchialisto

 

Baptisto et Pièrrè èroun béjis. Baptisto éro finouocho et Pièrrè èn paou bénézet. L'on qué Baptisto sé présèntè a la élecchious munichipalos Pièrrè l'i damandè:

- Saïqué té présèntès? Beleou bos fa lou mairo?

- Noun pas mè imario èstrè i coussel prè bila moun idèio.

- Et sè di qué sarios souchialisto? Dé qu'és acouo souchialisto?

- Les souchialistès soun pré l'égalita. Tu qué chios èntélligin, dubruos èstrè souchialisto. En homè dréï coumo tu...

- Explicoté mèï.

- Pr'éxèmplé tu as dous ases. Iou n'èï pas jisès. S'èrès souchialisto mè bilarios èn asé. N'ourion un cadu, cou'os justé.

- Et tu dé qué mé bilarios?

- Can héritarèï dès douos asès dé moun ounclé qué baï patafina d'en jiour a l'aoutré, té né bilarèï un. N'ourèn dous cadu.

- Mou cha calcula.

Pièrrè né parlo à Joséfino, sa fenno.

- Crésé qué mé boou fa souchialisto coumo Baptisto.

- Dé qué és souchialisto?

- Cou'os la justico. Pario pré toutès. Pr'éxémplé n'atrès qu'abèn dous asès né bilèn un a Baptito qué n'o pajissès.

- As bira carto?

- Ena pèrsouno drèito ou couprèn. Cou'os l'égalita.

- Baptisto o douos bachos, n'abèn pas jisos. S'ès souchialisto té diu bila èna bacho.

Lou lèndémo Pièrrè baï trouba Baptisto.

- Ou èi calcula. Mé foou souchialisto.

- Té félichité!

- Té bilarèi èn asé mais tu mé bilaras éna bacho.

- Ena bacho?

- N'abèn pas jisos et n'as douos, cou'os justé!

- Eï èmbléda dé té diré ticon, Pièrrè, lou souchialismé a cou'o marcho pas qu'amé les asès.

 

 

Béjis: voisins - finouocho: rusé - bénézet: simplet - lou coussel: le conseil (municipal) - bila: donner - dréï: droit - èn asé: un âne - n'èï pas jisès: je n'en ai pas - bila: donner - un cadu: un chacun - pario: pareil - as bira carto: tu es devenu fou - baï trouba: va trouver - mé foou: je me fais - émbléda: oublier - ticon: quelque chose - cou'o marcho pas qu'amé les asès: ça ne marche qu'avec les ânes

 

 

 

En cas dèffèchilé.

 

La fènno dé Jian, Bertho, o féni pré mouri. A couo bouyo pas èn cop dé fujil, èna garco sé n'y abio uno...

Arribo can mèmo i paradis. Can soun tour ès benu sé plonto dabon Sèn Pièrrè:

- Et bé èï prou èspéra! Jiamaï dé la bido! Sè pas prissas!

- Ma bouono damo, li raspouon Sèn Pièrrè, cha nous coumpréné: abèn aü belco dé moundé aquesté mati... En acchidèn d'abioun. Shion èn paou dibourdas.

- En d'ès moun omé?

- Coumo s'apèlo?

- Jian Astiaud.

Sèn Pièrrè cerco dinc èn gron ragistré. 

- Despacha bous èn paou, li faï Bertho. Ah sè bièn ourganisas! Astiaud, amè èn A. Sè pas dégourdi!

- Habè estas maridas con dé tèns? li damondo Sèn Pièrrè.

- L'èï shuppourta chinquanto huèit ons!

- Ah eï coumprès, faï Sèn Pièrrè, boust'omé saro marca din lou ragistré dès martyrès.

 

 

dabon: devant - èspéra: attendre - prissa: pressé -  belco: beaucoup - dibourda: débordé - en d'ès: où est - sé despacha: se dépêcher - con dé tèns: combien de temps - shuppourta: supporter - 

 

 

Dabinéto: préqué lou sèt ès barra? 

 

Veus modifie 1

 

 

Can lou Bouon Diou o aü graba lès dès coumèndamèns soubré la taouguos dè la louès, o counbouca la poupulachiou. 

Toutès soun bénus, toutès les homès, d'aquèl tèns la fennos damouraboun a l'ousta...

Lou Bouon Diou o légi lès dès coumendamèns.

Prémio coumèndamèn...

Ségoun coumèndamèn...

Pèï les o lègis èn ségoun cop et les o explicas un après l'aoutré.

Quand ès arriba i sétièmo, roubaras pas, la foulo s'es boutado a roundina.

Lou Bouon Diou o damanda dé qué sé passabo.

O expliqua:

"A couos pas coumplica: dubè pas ana habita l'ousta di béji, li dubè pas prènè sès outissès son li damanda la permichiou, li dubè pas rouba soun arjin, pas campéjia sa fenno"

Et la foulo s'es boutado a crida:

Barro lou sèt! Barro lou sèt!

 

 

damoura a l'ousta: rester à la maison - léji: lire - rouba: voler - sé bouta a roundina: se mettre à ronchonner - campéjia la fenno di béji: courir après la femme du voisin - barra: barrer

 

 

La dèn.

 

Baptisto arrababo las dèns. En jiour biguè arriba Touèno, èn lascar fouor coum'èn bioou mais qu'habio pas ènbènta la poudro.

- Dé qué té méno?

- Ena puto dé dèn mé faï la bido.

- Assèto-té qui. Canuno té faï ma?

- Aquello.

Baptisto baï quèré sas ténalios.

- Duèr la boucho.

Atapo la dèn mais Touèno èspousso la tèsto. A cou'os manqua.

Baptisto y tourno et Touèno tourno èspoussa la tèsto.

- Sé boulégués la tèsto coumo qouo té l'arabarèï pas!

- A cou'os pu fouort qué iou.

Alors Baptisto souono lou bouyo. 

- Baï quèré l'aguliado et quand té dirèï pico lou picaras i cio! Lou monquès pas!

Ou tournoun asarta.

Baptisto atapo la dèn amé sa ténalios et crèïdo: pico!

- Aïe! guenlo Touèno.

- Tè, bè-lo aqui ta dèn faï Baptisto.

Et Touèno:

- Puto, ourio jiamaï créju qu'èna dèn pouyo abèdré éna rachino to lonjio!

 

La dèn: la dent - arraba: arracher - arriba: arriver - èn bioou: un boeuf - s'assèta:s'asseoir - canuno: laquelle

ana quèrè: aller chercher - las ténalios: les tenailles - atapa:accrocher - èspoussa:secouer - tourna:recommencer

boulegua: bouger - souna lou bouyo: appeler le bouvier - l'aguliado:l'aiguillon - pica: piquer

ou torna asarta: essayer de nouveau - crida: crier - guenla: crier trés fort - bè-lo: regarde la - ourio jiamaï créju: je n'aurais jamais cru

abèdré: avoir - to lonjio: si longue

 

 

Las paloumbos.

 

 

Pièrrè arribo dé la chiasso. Espérabo las paloumbos a la Baraquo. Faï a sa fènno:

- Mé foou bièl: n'èï tuados quatré, las eï pas troubados.

- Et préqué aguachis pas endou toumboun?

- Ou aguachi bé mais ou bésé pas. En paou lou fun, èn paou lou bru et aquelo puto dé fujil qué me dimouonto l'espanlo cado cop... Bésé qué las tuèsè, bésé pas endou toumboun.

- Té chia préné Louïs, o bouono bisto.

- Louïs? Mais rapapio, Louïs!

-Béléou mais li bèï clar.

Et Pièrrè prèn Louis qu'o passa lès quatré bin dès.

Arribo éna paloumbo. Moun Pierrè biso, tiro.

Louis sé lèbo dèn bons:

- L'as faïto! L'as faïto! L'èï bisto toumba!

- Et èn d'es toumbado?

- Ou sabé pas pu...

 

las paloumbos: les palombes - èspéra: attendre -  faï a sa fènno: il dit à sa femme -  sé fa bièl: se faire vieux - aguacha: regarder - lou fun: la fumée - lou bru: le bruit - lou fujil: le fusil - préné: prendre - bouono bisto: bonne vue - beleou: peut-être - li béïré clar: y voir clair - rapiapa: perdre la tête - sé lèba dèn bons: se lever d'un bond - 

- Tu l'as eue! Tu l'as eue! Je l'ai vue tomber!

- Et où elle est tombée?

- Je sais plus...

 

 

Las truflos.

 

Baptisto bèn dè truflos dabon lou Crédit Agricole. Arribo lou béji.

- Et bé? As bièn bèndu?

- Oï. Gaïré bé tout moun chiarjiamèn.

- As gagna dé soous?

- Mé plogni pas.

- Mé prèstarios chinquanto euros?

- A couos pas pouchiblé. Abèn passa èn acouordi amè lou Crédit Agricole. Bèndoun pas dé truflos, prèstè pas d'argin.

 

Las truflos: les pommes de terre - bèndrè: vendre - dabon: devant - gaïré bé: presque - sé plogni: se plaindre -  prèsta: prêter

 

 

 

Quatré chiabals

 

 

Pamphilo s'éro a mitad éndurmi soubré sa carréto. Sa bièlio éguo anabo soun trèn. Touta m'en cop èntèndégué guènla, èn bassourlé qu'ougué la poou dé sa bido. L'éguo faguè èn saou dé cousta, dabalè din lou balac.

Arribo èna mécanico qué s'arresto a cousta dé Pamphilo.

Aquèl qué la ménabo rijio.

- Abè aü èna crano poou ! Eï créju qu'anabia capuca di sètti !

- Saï qu'oï ! On o pas idèïo d'ana to bité !

- Abè èn èguo, iou èï quatrè chiabals !

Et lou tipè s'èn baï qué la bourro né fumabo.

En paou pu luèn, moun Pamphilo béï lou kio dé la boituro din lou pra, sous lou tèrmè, lou capot din la ribèïro.Lou chouffur escarimpabo pré mounta a la routo.

Pamphilo s'arrèsto et li faï :

- Fasè biouré ?

 

l'èguo: la jument - guènla: hurler -  èn bassourlé: un vacarme - la poou dé sa bido: la peur de sa vie - lou balac: le fossé - ména: conduire -

rijio: riait - capuca di sètti: tomber du siège -  ana to bité: aller si vite - la bourro né fumabo: la motte en fumait - lou kio: le cul - lou pra: le pré - 

lou tèrmé: le tertre - escarimpa: s'agripper -  fasè biouré: vous faites boire

 

 

 

Lou pintré.

 

 

En pintré o coummenssa dé peintura las chiombros dé l'oustal. Aquello dès parèns ès fenido.

La nèï, l'omé sé lèbo pré ana pissa, trantalio et paouso la mo soubré la pouorto.

La pènturo éro pas ichuto.

Lou lèndémo mati par i trabal. Lou pintré arribo pré countinua. La fènno li faï:

- Bèndré bèïré, anarèn din ma chiombro, bous bogué moustra èndou moun omé o bouta la mo aquesto nèï.

Et lou pintré:

- Ou prènguéchia pas maou qué sè bièn brabèto mais ton imario èn bèïré dé bi.

 

Lou pintré: le peintre - las chiombros dé l'oustal: les chambres de la maison - trantalia: tituber -ichuto: sèche - bouta la mo: mettre la main - ou

prènguéchia pas maou: ne le prenez pas mal - brabéto: jolie - èn bèïré de bi: un verre de vin

 

 

La damondo.

 

Pièrrè baï trouba Baptisto, soun béji.

- Disè, bous boudrio damanda ticon...

- Dé qué bos?

- A couos èn paou délicat..

- Té jièïnès pas. S'as bésoun dé ticon...

- Aousè pas...

- Baï taïso-té qué té bésé béni. Eï coumprès. Eï pas lès èls din ma pouocho. Bos ma filio? Té la douné. Marido lo!

- Couos pas quo... Li sè pas.

- Bos pas ma filio?

- Pus tard disé pas.

- Et dé qué bos?

- Mé prèstaria millo francs?

- Té counnèïssé pas prou.

 

Béji: voisin - ticon: quelque chose - aousa: oser - bos ma filio?: tu veux ma fille - li sè pas: vous n'y êtes pas - té counnéïssé pas prou: je te connais pas assez

 

 

La claou.

 

Touèno dès dous chis diou parti èn tèrro Sènto. Couo l'engarso de quitta sa jioubénéto dé fenno souguo. Marquo bièn et o pas frèï ès èls. Estabé déchido dé li croumpa èna ceinturo dé chastéta. Sé pènso: saras pu tranquilé. La drolo bounbouno.

- Et sé tournabès pas béni? Sario frésso.

- I eï pènsa. Eï bila la claou a moun fraïré. Sé sè shièis mèsès son noubelos, té bilaro la claou.

Et moun Touèno s'en baï.

O pas cabala èn mèji' ouro qu'èntèn crida soun nou.

Sé biro et beï soun fraïré kilia soubré soun èguo qué li mouostro ticon. Entèn:

- Couos pas la bouono claou! Té shios troumpa dé claou!

 

La claou: la clé - engarsa: ennuyer - souguo: seule - éstabé: aussi - croumpa: acheter - boubouna: ronchonner - sé tournabès pas béni: si tu ne revenais pas - frésso: fraîche - bila: donner - s'en baï: s'en va - cabala: chevaucher - soun nou: son nom - sé bira: se retourner - kilia: juché - èn éguo: une jument - moustra ticon: montrer quelque chose -  té shios troumpa: tu t'es trompé

 

 

 

Lou tounnel.

 

En moinilloun bé d'arriba i mounastèrio. Lou péro abbé lou souono:

- Couo resquo d'èstrè èn paou défféchilé i début. Tabé abèn coouquès arrènjiamèns près noubels. Sé ticon baï pas, bènè mé béïré et asartarèn dé té trouba éna souluchiou.

En mès sé passo et lou moinilloun baï trouba lou pèro abbé.

- Moun pèro, né pouodé pas pu dé... dé... dé durmi toujiours tou sougué.

- Shios pas lou prémio. Pracouo abèn èn tounnel a la cabo. Té lou boou prépara. Dabalo dinc èn moumèn.

Moun moinillou arribo a la cabo, béï lou tounnel, chujis soun traou et faï soun affairé. Tout sé passo pri mèï.

Très sémonos sé passoun et lou moinilloun tourno ana trouba lou pèro abbé.

- Li sèn tourna? li faï lou pèro. Espèro èna mènuto. Boou té prépara lou tounnel.

Baï bièn.

Ena sémono sé passo. Lou moinillou es tourna aqui.

- Couos pas pouchiblé! s'èscano lou pèro. Féniras pré béni cado jiour! Aquèsté cop couos tu qué bas din lou tounnel!

 

lou tounnel: le tonneau 

lou souono: l'appelle - sé ticon baï pas: si quelque chose ne va pas - asarta: essayer - trouba éna souluchiou: trouver une solution

en mès: un mois - né pouodé pas pu: je n'en peux plus - sougué: seul - pracouo: pour ça - dabala: descendre - tourna: retourner - béïré: voir

li sèn tourna: on y est de nouveau - s'escana: s'étrangler - béni: venir - aquesté cop: cette fois ci

 

 

Lou noubèl cura.

 

 

En noubèl cura bé d'arriba a Chians. Lou bièl lou met i courèn.

- Bous eï fa èna listo dé las pénitènsos prè la counféchiou. Bésè: rouba, couos èntrè très et dès paters. Cou'o dèspèn dè souo qué s'es rouba.

Tusta sa fenno couos chinq paters et dous ave. La jiagoujio, couo baï serca

- Merchi bièn, mé dibrouliarèï.

Et lou noubèl cura prèn la listo et la bouto din la pouocho dé sa soutano.

Lou jiour dé la counféchiou, Bertho s'explico:

- Moun omé éro a la féïro. La bacho pouyo pas fa lou bédél. Eï souna lou beji. Tout s'es bièn pasa finalamèn. Alors eï fa èna gatario i béji, manièro dé lou ramerchia.

Lou cura aguacho la listo: couos pas marqua.

Duèr la pouorto di counféchiounal et souono lou bedo, èn piliard pas trop fi i courèn dé tout.

- Dijio Pièrrè, dé qué bilabo bousté cura pré' na pipo?

- Bin francs.

 

bésè: voyez - rouba: voler -  tusta sa fenno: battre sa femme - la jiagoujio couo baï serca: la jalousie, ça va chercher

eï souna lou béji: j'ai appelé le voisin - aguacha: regarder -  bila: donner - bin francs: vingt francs

 

 

Lou saquet di cura.

 

Pièrrè abio pas jiamaï bouta lès pèsés a la lièiso. Fréquentabo la Céchilo et la Céchilo li digué:

- Sé bos qué nous maridachion té churo ana a la mèsso cado duminchi.

- Pas duminchi qué bé quan mèmo!

- Saïqué shi! Coumèncaras duminchi qué bé!

Laba, rasa, pènchina, bèsti dè festo, moun Pièrrè sé sarro dé la lièiso, fénis pré sé saca. A couo o coumènsa, damouoro pas qu'èna sèlo dabon.

S'assèto et cerco sa Céchilo. Es amè les éfons dé Marie, dé l'atré caïré.

Baï bièn.

Pèï lou cura sé sarro amè soun èncensouèr.

Pièrrè sé lèbo d'én bons:

- Mouchu lou cura! Mouchu lou cura! Bousté saquet prèn fioc!

 

- saquet: petit sac - bouta lès pèsès: mettre les pieds - la lièiso: l'église - duminchi qué bé: dimanche prochain - pènchina: peigné - besti: habillé

- sé saca: entrer -  èna sèlo dabon: une chaise devant - cerca: chercher - sé sarra: s'approcher - sè lèba d'en bons: se lever d'un bond

- prèn fioc: prend feu

 

 

 

Lou crocolioun.

 

 

Très éfons soun assétas a cousta d'éna ribèïro. Blagoun...

- Hérousamèn, di lou pu pitouo, abèn pas dé crocodilès, natrès, din noustas ribèïros. Saï qué lou crocodilé sario ton méchion...

- Es méchion mais pas ton qué lou lioun. Lou lioun a couos ticon! faï lou ségoun.

Lou pu bèl prèn la paraoulo:

- Lou pu méchion es pas lou crocodilé, es pas lou lioun, lou pu méchion es lou crocolioun!

- Couo existo pas lou crocolioun! Disès dé bestijios! li fon les dous atrès.

-Shi! Couo existo! Lou crocolioun o èna testo dé lioun d'en caïré et o éna testo de crocodilé dé l'atré caïré!

-Couos pas braï! Couo sé pouo pas! faï lou ségoun.

Et lou pu pitouo:

- Pourio pas fa caca!

Adounco lou pu bèl:

- Couos pr'aquo qués méchion!

 

ribèïro: rivière - lou lioun a couos ticon: le lion c'est quelque chose - dé bestijios: des bêtises -  d'en caïré: d'un côté - de l'atré caïré: de l'autre côté  

couos pas braï: c'est pas vrai - pourio pas: il ne pourrait pas - adounco: alors - couos pr'aquo: c'est pour ça

 

 

L'oucèl.

 

 

Baptisto es ana la chiasso et o tua èna bécasso. Tout fier, la mouostro a sa fènno. 

- La chia bila i cura.

- Béléou bas pas! La bila i cura? Et préqué?

- Lou cura faï la trougno. Y as paji ména dé légno l'ubèr passa, i abèn pas pourta dé bièndo can habèn tua lou pouor. Li chia bila la bécasso.

Baï bien. Boutoun la bécasso a la patoulio et sé passo lou lus, lou mars, lou mécrès, lou jioous.

Lou bendrès, Jian, l'ina dé Baptisto, sé baï coufessa.

- Prèn l'oucel c'o tua lou pèro et proufito né pré lou pourta i cura. Té l'éï plouma. Lou boutaras din ta pouocho, la bejino o pas bésoun dé sooupré qué régalèn aquel guapo.

Jian arribo a la lièiso et espèro soun tour.

Can sé saco din lou counféchional, lou cura li faï:

- Cou'os tu Jian? Dé qué pouortès qué sèn ton paouré?

- Cou'os moun oucèl.

- Toun oucel? Mais té lou chia laba, té lou chia ténè propré!

- Es propré, mouchu lou cura. La mèro bè dè mè lou plouma.

 

l'oucèl: l'oiseau - bila: donner - et préqué: et pourquoi - fa la trougno: faire la gueule - ména dé légno l'uber passa: apporter du bois l'année dernière

lou pouor: le cochon - la patoulio: la souillarde - bouta: mettre - la béjino: la voisine - sé saca: entrer - sènti paouré: sentir mauvais -

la mèro bè dè mè lou plouma: la mère vient de me le plumer